Çin’de ortaya çıkan ve insandan insana bulaşabilen koronavirüse (Corona Virüs) karşı ülkeler önlemlerini alırken Türkiye’de de virüse rastlandığı iddia edildi. Ancak hem Sağlık Bakanlığı hem de sağlık uzmanları bu iddianın gerçek olmadığını açıkladı.
Türkiye’de ilk koronavirüs vakası iddiasını eski Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekili ve gazeteci Barış Yarkadaş gündeme getirdi. Yarkadaş, “İstanbul’da Çinli bir kız çocuğuna koronavirüs tanısı konuldu.” dedi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise koronavirüs Bilim Kurulu toplantısı sürerken yaptığı açıklamada Türkiye’de koronavirüs tanısı konan herhangi bir kişi bulunmadığını, 68 kişiden alınan numunelerin test sonuçlarında da herhangi bir olumsuzluk görülmediğini söyledi. Çin’den gelen 11 bin yolcunun da tarandığını ve şüpheli bir durum olmadığını ifade etti.
YANLIŞ TEŞHİS KOYAN DOKTORA SORUŞTURMA
Yarkadaş’ın iddiasını Twitter hesabından sürdürmesinin ardından Sağlık Bakanı Koca, bu kez Barış Yarkadaş’ı da arayarak bir açıklama yaptı ve Çinli hastaya grip (Influenza B) teşhisi konulduğunu belirtti. Koca ayrıca koronavirüs kesin tanısı olduğuna ilişkin yanlış işlem yapan doktor hakkında da soruşturma başlatıldığı açıkladı.
Bakan Koca’nın ardından İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığıdan yapılan açıklamada, “Bakanlığın açıklamasını dikkate alın.” denildi.
Türk Tabibler Birliği (TTB) Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman ve TTB İstanbul Şube Basın Sorumlusu Doktor Samet Mengüç hem İstanbul’da virüse rastlandığı iddilarını hem de Türkiye’nin sağlık sisteminin yeterliliğini Kronos’a değerlendirdi.
‘TÜRKİYE’DE KORONAVİRÜS TANISI YOK’
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ),”uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan ettiği virüsle ilgili DSÖ Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, küresel ölçekte acil durum ilan edilmesinin nedeninin, “Çin’de değil, diğer ülkelerde yaşananlar” olduğunu açıklamıştı.
TTB Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman, “Ne İstanbul’da ne Türkiye’de koronavirüs tanısı konmuş bir hasta yok.” diyor. Prof. Dr. Adıyaman, Türkiye’nin sağlık sisteminin yeterliliği konusunda ise; “Tabi ki yeterli. Bu virüs domuz gribi gibi bir şey. Türkiye domuz gribiyle mücadele etti. Sonuçta bunlar viral hastalıklardır. Türkiye’nin sağlık alt yapısı da yeterlidir.” diye konuştu.
TTB İstanbul Şube Basın Sorumlusu Dr. Samet Mengüç ise bir panik havası oluştuğuna dikkat çekerek bunun düzeltilmesi gerektiğini vurguluyor. Türkiye’de koronavirüse rastlanmadığını belirten Mengüç şu açıklamalarda bulundu:
“Benim vurgulamak istediğim; bir panik ortamı var ve olaylar çok spekülatif ve hep olumsuz yönüyle bakılarak toplumda bir tedirginlik yaratılıyor. Bu da en ufak bir belirtisi olan da arayışlar içerisine girmesine, çevresinin tedirgin olmasına yol açıyor. Bir kere buna, bu dile çok dikkat etmek gerekiyor. Bunu sağlamak zor ama dikkat edilmeli. Şu an bir koronavirüs tanısı yok. Bu tanının konması da belirli tahlillerin yapılmasının ardından olabilir. Hemen tanı konulamaz. Yapılmış bazı testlerin de sonuçları bekleniyor. Bu sonuçlar açıklanmadan ‘bu koronavirüstür’ demek sağlıklı değildir.”
Türkiye’nin sağlık sisteminin yeterli olup olmadığını sorduğumuzda ise Mengüç, “Bu konuda bakanlığın üzerine düşen görevleri yeterince yaptığı kanaatinde değilim.” cevabını veriyor. Böyle düşünmesini sağlayan etkenleri ise şöyle açıklıyor Mengüç: “Böyle bir durumda toplumu sürekli bilgilendirmek, gelişmeleri aktarmak gerekiyor. Örneğin, korona veya gribal herhangi bir enfeksiyon da olsa yapılması gerekenler bellidir, bunlar anlatılmalı. Temizliğe dikkat edilecek, şüpheli bir temas olduğunda eller yıkanacak, kalabalık ortamlara girilmemesi, grip belirtileri olduğunda istirahat edilmesi, sakin olunması gerektiği anlatılmalı. Bunların dışında anlatılabilecek tıbben yeni bir bilgi de yol zaten. Tespit edilmesi halinde ise hemen toplumu bilgilendirmesi gerekir. Bakanlık şu an insanların nasıl korunması gerektiği konusunda yeterli çalışmalar, açıklamalar yapmıyor.”
Bu gibi acil durumlarda toplumun bilgilendirilmesi konusunda, Sağlık Bakanlığı’nın dışında tıp dalında kurulmuş sivil toplum örgütlerine de büyük görev düştüğünü hatırlatan Mengüç, TTB olarak konu üzerinde çalıştıklarını söylüyor: “Tabii sadece Bakanlık üzerine bırakılmamalı. Bakanlık bir strateji belirler, bunu sağlıklı bir şekilde yerelde halk sağlığı kuruluşlarını bilgilendirir. Bunların da ellerindeki bilgileri her platformda toplumla paylaşması gerekiyor. Bizim şu aşamada toplumla paylaşmamız gereken bir bilgimiz yok. Ama belki daha sonra korunmaya yönelik bir toplantı yapabiliriz. Bunu değerlendiriyoruz.”
Son olarak İtalya’nın acil durum ilan ettiği hastalığa DSÖ verilerine göre; şu ana kadar Çin dışında 18 ülkede 98 vaka tespit edildi, ancak hayatını kaybeden olmadığını açıkladı. Türkiye’de ise şu ana kadar virüsü taşıdığı tespit edilen bir hasta bulunmuyor.
TTB ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, hastalığın belirtileri ve korunma yöntemlerini şöyle sıralıyor:
BAŞLICA BELİRTİLERİ:
İştahsızlık ve kilo kaybı
Ateş
Halsizlik ve durgunluk
Karın bölgesinin şişmesi
Görme sorunları, gözün sulanması ve gözde renk değişimi
Solunum sorunları ve nezle
Denge sorunları
Genel psikolojik durumda değişme, mutsuz ifade
KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Çoğunlukla üst solunum yolu hastalıkları belirtileri olan burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş olabilir. Hastalık, 2-14 gün süren bir kuluçka süresinden sonra birden başlayan yüksek ateş (39 derece), öksürük ve nefes darlığı ile karakterlidir. Bazı hastalarda boğaz ağrısı ve burun akıntısının da olduğu görülmüştür. Hastalık genellikle orta-ağır bir klinik seyir göstermektedir. Ağır hastalanan ve ölen kişilerin büyük kısmı ileri yaştaki (>65y), altta yatan hastalıkları (akciğer hastalıkları, organ yetmezlikleri, kanser, diyabet, bağışıklık baskılayan hastalıklar) olan kişilerden oluşmaktadır. Genç sağlıklı erişkinlerde hastalık nispeten hafif seyretmektedir.
KORONAVİRÜS NASIL BULAŞIR?
Yeni koronavirüsün, diğer koronavirüsler gibi solunum salgıları ile bulaştığı düşünülmektedir. Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan virüs içeren solunum salgısı damlacıkları, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek bu kişilerin hastalanmasına neden olur. Hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için yakın temas (1 metreden yakın) gereklidir. Bugüne kadar 16 sağlık çalışanının hastalarla temas sonucunda hastalandığı, hayvan marketini hiç ziyaret etmeyen kişilerde de hastalık geliştiği gösterilmiştir. Bu bulgular 2019-nCoV’nin insandan insana bulaşabildiğinin göstergesidir. Ancak halen bulaştırıcılığın ne ölçüde olduğu bilinmemektedir. Salgının nasıl seyredeceğini belirleyen en önemli faktör virüsün insandan insana ne kadar kolay bulaşabildiği ve gerekli önlemlerin ne kadar başarıyla alınacağıdır. Bugünkü bilgiler ışığında 2019-nCoV’nin gıdalarla (et, süt, yumurta vb) bulaşmadığı söylenebilir.
KORONAVİRÜSTEN NASIL KORUNULUR?
Hastalıktan korunmak için bir aşı söz konusu değildir. Bu nedenle korunmada şimdilik en etkili yöntem virüsle (hasta kişilerle) temas etmekten kaçınmaktır. Bugün için ülkemizde hastalığın yayılması söz konusu olmadığından toplumda özel bir önlem alınmasına gerek yoktur. Ancak solunum yolu enfeksiyonu yapan çok sayıda virüsün (grip, nezle virüsleri vb.) insanlar arasında dolaşmakta olduğu kış aylarında sadece 2019-nCoV’tan değil, diğer tüm solunum virüslerinden korunmak için el temizliğine dikkat edilmesi, temiz olmayan ellerin göz, ağız ve burna götürülmemesi çok önemlidir.
Hastalığın kaynağı olan Çin’den dünyanın diğer bölgelerine yayılmasını engellemek için Wuhan’da toplu taşıma araçları kullanımı yasaklanmış, şehirden giriş-çıkışlar durdurulmuş, maske kullanım zorunluluğu getirilmiştir.
KORONAVİRÜS TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Bugün için koronavirüslere etkili olduğu gösterilmiş ilaç yoktur. Bu nedenle hastalara şikayetlerini azaltacak ve varsa bozulan organ fonksiyonlarını destekleyecek tedaviler verilmektedir. Türkiye’de son 14 gün içinde Çin’e bizzat seyahat etmiş olan veya seyahat etmiş biriyle yakın teması olan kişiler, ateş, öksürük, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olursa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdırlar.
