Bakan Murat Kurum, Brezilya'dan yola çıkan ve İzmir'de sökülmesi planlanan asbestli geminin Türk kara sularına girişine izin verilmeyeceğini açıkladı. Geminin İzmir'e gelmemesi için çevreciler, sivil toplum örgütleri ve siyasi partiler uzun süredir mücadale veriyordu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İzmir’in Aliağa ilçesindeki gemi söküm tesislerine getirilerek sökülmesi planlanan Brezilya donanmasına ait asbestli savaş gemisinin Türk kara sularına girmeyeceğini duyurdu.
Kurum, “NAE Sao Paulo’ isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, geminin Türk kara sularına girmesine izin verilmeyecektir” dedi.
Kurum tarafından yapılan “Şartlı onay verdik” açıklamasında; kararın, ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporu’ bakanlığa sunulmadığı gerekçesiyle verildiği bildirildi.
‘ŞARTLI ONAY VERDİK’
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“1- Brezilya Basel Sözleşmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü) tarafından Bakanlığımıza yapılan “NAE Sao Paulo” isimli eski askeri uçak gemisinin ülkemize Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sökülmek üzere ithal edilmesi için sunulan notifikasyon başvurusuna 30.05.2022 tarihinde “Karasularımıa girmeden denetim yapılması ve Bakanlığımız uzmanlarının gözetiminde söküm yapılması koşuluyla” şartlı onay verdik.
2- Sürecin başından bu yana; tarafı olduğumuz Basel sözleşmesi gereğince yükümlülüklerimiz ve uluslararası hukuktan doğan haklarımızı ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzluğun olması durumunda, gemiyi hiçbir tereddüte yol açmadan kabul etmeyeceğimizi ve ülkemiz karasularına girmeden geri göndereceğimizi defaatle paylaştık.
3- Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati tedbir kararı alması üzerine, verdiğimiz şartlı onayın yerine getirilmesi amacıyla09.08.2022 tarihli yazımızla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA’ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. firmasına mahkeme kararlarının ve geminin ülkemize gelmeden önce yeniden hazırlanmış Tehlikeli Madde Envanter Raporunun tarafımıza sunulmasını istedik.
ŞARTLI NOTİFİKASYON ONAYI İPTAL EDİLDİ
4- Gelinen noktada; uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon şartında yer almasına rağmen ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi, tekrar istenen asbest ve diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerin gemi planı üzerinde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması gereken ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ Bakanlığımıza sunulmaması nedeniyle “NAE Sao Paulo isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, geminin Türk kara sularına girmesine izin verilmeyecektir.”
TEPKİ ÇEKMİŞTİ
Brezilya donanmasına ait NAe São Paulo adlı savaş gemisinin Aliağa’da sökümü için Sök Denizcilik adlı firmaya 30 Mayıs 2022’de izin vermesine birçok sivil toplum kurulu ve yurttaşlar tarafından tepki gösterilmiş, geminin Türkiye karasularına girişine izin verilmemesi talep edilmişti.
