Küresel bir araştırma; salgın sırasında insanların daha fazla abur cubur yediğini, daha az egzersiz yaptığını, daha endişeli olduğunu ve daha az uyuduğunu doğruladı.
Yapılan bir araştırma koronavirüs pandemisinin (salgın) fiziksel aktiviteyi azaltarak daha fazla sağlıksız yiyecek tüketmeye yönlendirdiğini ortaya koydu. Araştırmaya göre pandemi, insanların anksiyete seviyelerini de yükseltti, uyku düzeni ise neredeyse tamamen bozuldu. Koronavirüsün dünyada milyonlarca insanın işini kaybetmesi ve gelirlerini kaybetmesi gibi etkilerinin yanında doğrudan eve kapanmış kişiler üzerindeki bu etkileri de önümüzdeki dönem çokça konuşulacağa benziyor.
The New York Times’ta yer alan habere göre; bu yıl nisan ayından mayıs ayının başına kadar, Louisiana’daki Pennington Biyomedikal Araştırma Merkezi tarafından yapılan küresel bi ankette araştırmacılar, çoğu ABD, Kanada, Avustralya ve İngiltere gibi ülkelerden olmak üzere 50 farklı ülkeden yaklaşık 7 bin 750 kişi ile bir anket çalışması yaptı. Katılımcılar ortalama 51 yaşındaydı ve çoğunluğu kadındı. Vücut kitle indekslerine göre, insanların yaklaşık üçte biri fazla kilolu, üçte biri obez ve üçte biri normal kilolu olarak belirlendi. Bulgular, 2020 yılında dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde virüsün yayılmasını yavaşlatmak için uygulanan kısıtlamaların insanların rutinlerini ve davranışlarını tam olarak nasıl değiştirdiklerine ışık tutuyor. Araştırmacılar, salgın sırasında sağlıklı davranışlardaki düşüşün coğrafyadan bağımsız olarak tüm dünyada oldukça yaygın olduğunu buldular.
Çalışmanın yazarı ve Pennington Biyomedikal Araştırma Merkezi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Emily Flanagan ve meslektaşları, birçok insanın çok yüksek düzeyde stres yaşadığını varsaydılar. Ancak, salgının ve ‘Evde Kal’ çağrılarının insanların nasıl uyuduğunu, ne kadar egzersiz yaptığını ve ne yediklerini nasıl etkilediğinden emin değillerdi. Bu nedenle, kapsamlı bir anket oluşturdular, zihinsel ve fiziksel sağlığın nasıl etkilendiğiyle alakalı soruları cevaplamak üzere sosyal medyadan insanları işe aldılar.
FİZİKSEL AKTİVİTE AZALDI, ŞEKER TÜKETİMİ ARTTI
Araştırmacılar, çoğu insanın daha hareketsiz hale geldiğini saptadılar, bunun muhtemelen daha az işe gidip gelmek ve evde daha fazla vakit geçirmekten kaynaklandığını düşündüler. Ancak insanlar fiziksel aktivitelerini arttırmak için egzersiz yaptıklarında bile pandemi öncesine kıyasla daha düşük yoğunluk seviyelerini tercih etme eğilimindeydi. Ayrıca pek çok insan yiyecek isteklerinin değiştiğini bildirdi. Şekerli, tatlandırılmış içeceklerin ve şekerli atıştırmalıkların tüketimi arttı. Bu durum insanların yaklaşık yüzde 27’sinin, ilk kısıtlamalar yürürlüğe girdikten sonra kilo almasını açıklayabilir. Normal kilolu olarak kabul edilenlerin yüzde 24,7’si, obezite olanların ise yaklaşık yüzde 33’ü kilo aldıklarını söyledi. Kilo alan kişiler aynı zamanda fiziksel aktivitesi en çok azalanlardı.
Bulgularda bazı dikkat çekici noktalar vardı. Çalışmaya katılanların yaklaşık yüzde 17’si pandemi sırasında kilo verdi; şaşırtıcı olmayan bir şekilde bunlar, fiziksel aktivitelerini artıran ve beslenme alışkanlıklarını iyileştiren kişilerdi. Bunun yanında, abur cubur tüketimi artmasına rağmen, birçok insanda, daha fazla meyve ve daha az kızarmış yiyecek yemek gibi değişiklikleri içeren, genel diyet kalitesinin bir ölçüsü olan ‘sağlıklı beslenme puanlarında’ artış oldu. Araştırmacılar, beslenme alışkanlıklarındaki genel iyileştirmelerin, kısıtlamaların insanları evde yemek pişirmeye ve daha fazla yemek hazırlamaya yönlendirmesinden kaynaklandığını düşünüyor. Son zamanlarda yapılan diğer araştırmalar da bu yıl evde yemek pişirme ve tüketiminde belirgin bir artış olduğunu gösteriyor. Birçok insan pişirmek için yeni besinler keşfettiğini ve daha sağlıklı yiyecekler yapmanın yollarını aradığını belirtti.
KAYGI SEVİYESİ ARTARKEN UYKU DÜZENİ BOZULDU
Kaygıdaki en büyük artış obez olan kişilerde görüldü. Anket, çalışmaların fazla kilonun insanları Covid-19 ile hastaneye kaldırılma riskinin çok daha yüksek olduğunu göstermeye başladığı bir dönemde yapıldığı için araştırmacılar sebebin bu olabileceğini düşündü.
Sosyal izolasyonun zihinsel sağlığa da zarar verebileceği bulgularda açıkça görülüyordu. İnsanlar genel olarak önemli ölçüde daha yüksek kaygı seviyeleri bildirdi. Çalışmaya katılanların yaklaşık yüzde 20’si, korku ve endişelerini kontrol edememe veya durduramama gibi semptomlarının günlük aktivitelerine müdahale edecek kadar şiddetli olduğunu, yaklaşık yüzde 44’ü salgın sırasında uykularının da kötüleştiğini, ortalama olarak her zamankinden yaklaşık bir saat geç yattıklarını ve normalden yaklaşık bir saat sonra uyandıklarını söyledi.
“EN ÖNEMLİ ADIM FARKINDALIK”
Dr. Flanagan, pandemi sırasında insanların daha az sağlıklı alışkanlıklar edinme eğiliminde olmasının şaşırtıcı olmadığını, çünkü sağlığın pek çok yönden iç içe geçtiğini söylüyor. Flanagan, “Stres, insanların daha az egzersiz yapmasına, daha fazla abur cubur tüketmesine, ardından kilo almasına ve uyku düzensizliğine neden olabilir diyor. Bulguların, insanlara sağlıkları konusunda harekete geçmek adına sağlık uzmanlarını aramak, uykuya öncelik vermek, gelecekte uygulanabilecek kısıtlamalarda evde egzersiz yapmanın ve doğru pişirme teknikleriyle yemek yapmanın yollarını bulmak gibi adımlar atma konusunda ilham verebileceğini umduğunu kaydediyor. “Bu ‘Evde Kal’ çağrıları sırasında davranışlarımızın nasıl değiştiğinin farkında olmak, başka bir kısıtlama uygulandığında bununla mücadele etmemizde yardımcı olabilir. Farkında olmak gerçekten buradaki en önemli adım” diyor. (SÜHEYLA ARSLAN)
