Sağlık Bakanı: Herkes kendi OHAL’ini ilan edebilir

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, tüm vatandaşların evde kalınması çağrısına uyması gerektiğini belirtirken, olağanüstü hal ilan edilip edilmeyeceğine ilişkin soruya “Herkes kendi OHAL’ini ilan edebilir; illa devletin ilan etmesi gerekmiyor” yanıtını verdi.

Sağlık Bakanı Koca, Ankara’da Bilim Kurulu toplantısının ardından yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınına ilişkin açıklamalarda bulundu. Koca, hayatını kaybeden 30 vakadan 2’sinin 50-60 yaşları arasında olduğunu, diğerlerinin 60 yaşın üzerinde olduğunu belirtirken, “Mücadelenin esası tek tek herkesin kendisini izole etmesi” dedi.

Koca, 32 bin yeni sağlık personeli alımının önümüzdeki günlerde gerçekleşeceğini de açıklarken, “Çalışan sağlık personelinin ek ödemelerinin tavanının yüzde yüz olacağını belirtmek istiyorum” ifadesini kullandı. Koca, sağlık personellerinden de pozitif vakalar olduğunu söylerken, kaç çalışanda virüs tespit edildiğine ilişkin bilgi vermedi.

Vakaların nerelerde tespit edildiğini ise açıklamayan Bakan Koca, “Vakalar Türkiye’de bir bölgeye lokalize değil, ülkenin neredeyse genelinde” dedi. Tedavi için Çin’den ilaç getirildiğini söyleyen Koca, “Bu sabah gelen ilaca yoğun bakım şartlarında tedavisi devam eden hastalarımıza bugün itibariyle başlandı. Ne kadar etkili olup olmadığını önümüzdeki günlerde görmüş olacağız” ifadesini kullandı.

Koca’nın açıklamalarından satır başları şöyle:

“Virüs yaklaşık 104 gün oldu. 10 Mart’ta ilk vaka görüldü. Son 24 saatin bilgilerini verdim. Tüm süreçte çok titiz davranıyoruz. Buna ilk hastalarımızın temas çevresinden başlamıştık. Mücadelede ciddi bir deneyim kazandık. Olasılıklara bakarak ön kesmeye çalışıyoruz.

Büyüklerimize seslenmek istiyorum. Bizler onların etkilenmemesi konusunda sorumluluk sahibiyiz. Bu toplumun sizin hayat tecrübesine ihtiyacı var. Evlatlarınızın vereceğiniz tavsiyelere ihtiyacı var. Bunları hastayken yapamazsınız. Onları ağır hastalığa yakalanmışken yapamazsınız. Bu öğüdü kabul edin. Önünüzdeki zamanı riske atmayın. Dünyayı etkileyen bu salgında mümkün olduğu kadar az kayıp vermek bu durumu birlikte atlatmak istiyoruz. Evden çıkmanız kısıtlandı.

‘KADINLAR ADETA İKNA KAHRAMANLARIMIZ’

Virüse karşı verdiğimiz mücadele dünyanın örneklerinden çok farklı. Ortaya koyduğumuz dayanışmanın örneği yok. Devlet sorumluluk paylaşımı önermeden toplum gerekenleri yerine getiriyor. Medyamız bilgiyi aktarma konusunda dikkatli. Felaket tellallığı yapan kimilerine de prim vermiyoruz. Mücadelemiz karartılı havadan çıkıyor enerji kazanıyor. Gücümüzü hayata bağlılıktan alacağımız anlaşılıyor. Bu böyledir.

Kadınlar tedbirler konusunda adeta ikna kahramanlarımız. Sağlık personelinin ek ödemelerini iyileştirme çabası içindeyiz. İnsan kaynağımızın yeterliliği konusunda bir kadromuz var ve 32 bin personel ilave ediyoruz. En üst düzey hassasiyet gösteren kişi cumhurbaşkanımızdır. Çalışan sağlık personelinin ek ödemelerinin tavan yüzde yüz olacağını belirtmek istiyorum.

‘MALZEME SIKINTISI YOK’

Zaman zaman bazı haberler çıkıyor, maske ve eldiven başta olmak üzere yeterli malzemeden yoksun olduğumuz iddia ediliyor. Tüm hastanelerimize bütün malzeme sağlanmaktadır ve sağlanmaya devam edecektir. Bazı malzeme üreticilerine gerekli katı yaptırımlar uygulanmış ve uygulanmaya devam edecektir. Fiyatlar dahil endişeniz olmasın. Pandeminin olduğu bir dönemde istismar etmek isteyen firmaların yurtdışına yoğun bir bağlantı yapıldığını biliyoruz. Bu anlamda üretici ve satıcıların depolarına baskınlar yapıldı. Baskınlar sonrası yoğun bir depolama görüldü. Olması gereken ücretle almak istediğimizi ifade ettiğimiz halde yapılmadığını gördük. Hepsiyle teker teker görüşerek sözleşme yapmaya başladık. 20 firma ile anlaşma yapıldı. Anlaşma yapmak istemeyenlere el koyma dahil bir takım işlemler yapılacağını söylemek isterim.

‘ÇİN’DEN 50 BİN KİT GELDİ’

Size ve bütün topluma; salgının yayıldığı ülkelerde en fazla eksikliği hissedilen solunum cihazıydı. Yerli cihazın üretimine başlıyoruz. Hızlı tarama kitini devreye sokmuştuk bugün itibari ile Çin’den 50 bin kit geldi. Perşembe 300 bin kit gelecek ve bir milyona kadar kitleri kullanacağız.

Aşı geliştirme çalışmalarında kurum ve kuruluşlara bakanlık olarak destek veriyoruz. Önümüzdeki günlerde çağrı yaptığımız üniversite ve Merkezlerin ihtiyaçlarına göre kısıtlamaya gitmeden destek sağlayacağımızı belirtmek isterim. Aşı enstitüsü bu süreçte ülkemizde hangi merkez neyi ne kadar yapabilecekse hepsinin desteklenmesi ve desteklenmeyle kim önde götürür durumda olursa sonuna kadar üzerine gidebileceğimizi ifade etmek istiyorum.

Türkiye bazı ülkelerle kıyaslanıyor. Büyük zaman kazandık ve sağ duyulu bir politika izledik. Paniğe yol açarak yayılmaya neden olacak uygulamalardan uzak durdu. Biz başka bir ülke olmayacağız. Benzemeden bu zor günleri Aşma fırsatımız var. Mücadeleye aklını ve yüreğini koyan insanlarız. Can kutsaldır. Biz riskler karşısında maceracı bireyler değiliz. Biz tüm hayatın hesabını yaparız. Tedbir zamanı, evde zaman geçirme zamanıdır.

‘DEVLETTEN BEKLEMEYİN KENDİ OHAL’İNİZİ İLAN EDİN’

Tedbirleri bizler tek tek uyguluyoruz. Az temas kuruyoruz. Hayatlarımız birbirinden ayrışıyor fakat tek tek yaptıklarımızı büyün Türkiye olarak yapıyoruz. Mücadelenin özü tek tek hep birlikte. Bu birliktelikten fire vermeyelim.

Ben burada tek tek hep birlikte mücadele edilmesi gereken bir dönemdeyiz. Herkes kendi olağanüstü halini ilan edebilir. Bunu illa devletin ilan etmesi gerekmiyor. Mücadelenin esası tek tek herkesin kendisini izole etmesi.

Ölen 30 kişi arasında 91’e kadar var. 50-60 arası iki kişi var, onlar hariç herkes 60 yaşın üzerinde.

‘ÇİN’DEN İLAÇ GETİRDİK’

Şu süreçte iyileşen vakalarımız var. Önümüzdeki günlerde iyileşen vakalarımızı gün gün açıklayacağız. İyileşen vakalarımızın fazla olduğunu söylemek istiyorum. Çin’de etkili olan ilaçtan yeterli miktarda getirmiş olduk. Bundan sonraki süreçte de bu ihtiyacımızı karşılamak için gayret içinde olacaklar. Çin’den bu sabah gelen ilaca yoğun bakım şartlarında tedavisi devam eden hastalarımıza bugün itibariyle başlandı. Ne kadar etkili olup olmadığını önümüzdeki günlerde görmüş olacağız.

Kamu kurumlarının misafirhanelerinin bütün sağlık personelimiz için kullanılmasına yönelik bir genelge çıktı. Bölge bölge sağlık personelimiz için kullanmak üzere bir çalışma zaten başlattık.

Milli Eğitim Bakanlığımızda çarşamba günü bilim kurulumuza katılmak üzere bugün konuştuk. Bilim kurulunda çarşamba günü eğitim konusunu gündemimize almış olacağız. Şu dönemde demin bahsetmiştim herkese açık bir şekilde davetimizi yapıyoruz. Aşı konusunda kim neyi ne kadar yapabiliyorsa kimde ne kadar bu anlamda bir bilgi varsa bunu bizimle paylaşsın istiyoruz. Bu paylaşılacak bilgileri bekliyoruz.

5 BİN ADET SOLUNUM CİHAZI

Solunum cihazıyla ilgili bir start-up firmasının bir prototip olarak geliştirdiği, bakanlıkça bildiğimiz korona sonrası solunum sıkıntısı yaşayan hastalarımızda kullanılabilirliği için hocalarımızın da değerlendirdiği ve bakanlık olarak ne kadar alacağımızı, destek sağladık. İlgili bir firma idi, iki firmaya çıkmış oldu, sayısı üç veya dört olabilir. Kim ne kadar üretebilecekse artırma gayreti içerisindeyiz. İlk etapta 5 bin olarak bir sözleşme yaptık.

Sağlık personelimiz içerisinde de pozitif olan vakalarımız var, sayılarını söylemeyeyim ama olduğunu söylemek istiyorum. Gün sonu itibariyle vakaların toplamlarını vermek istiyorum. Süreçte de tablo halinde daha şeffaf şekilde göstereceğiz.

‘KİT SORUNUMUZ YOK’

Biz kimlere test yapılabilirizi konuştuk, öncelikle Çin geçmişi olan teması olan kişilere geldi. Dinamik bir yapı olduğu için sürekli değişti. İran, İtalya ve Avrupa öyküsü olan kişiler dendi. Sonra yurt dışı öyküsü olan temaslı kişilere dendi. Şimdi semptomu olan herkese. Biz bu anlamda kimlere nasıl test yapılması gerektiğiyle ilgili bu algoritmaya göre hareket ettik. Semptomu olan herkese dendiği için test sayısı fazla oluyor olacak. Biz şu an baştan düşük olan şimdi 3 binlere çıktığımız, önümüzdeki günlerde 5-6 bine, daha sonra 10-15 demiştim, tarama kitiyle bunun sayısının daha üst noktalara çıkabileceğini düşünüyorum. Yer yer bildirim yapmayan özel kurumlar olduğunu gördük, pandemi çıktığında yapmamız gereken temaslarını bulmak. Pozitif vakanın bizde bilgilerinin olması lazım, temas olan kişilerde tarama yapmazsak giderek artar. Kimler çalışabilecekse bunun bilgisini bize verme zorunluluğu var. Kit açısından sorunumuzun olmadığını, daha geniş tuttuğumuz için bundan sonra sayılar daha çok artmış olacak, altyapımızda şu an sorun yok.

‘VAKALAR ÜLKELİN GENELİNDE’

Van özelinde şu an artan bir vaka sayımız yok. Sayısı 10’un üzerinde olan bir vaka değil, sayıca az olan. Yaygın olarak sadece Türkiye’de bir bölgeye lokalize değil, ülkenin neredeyse genelinde olan pozitif gördüğümüz vakaların olduğunu görüyoruz, Van öne çıkan bir il değil.

Sağlık çalışanlarına ek ödeme için Maliye Bakanlığı’mız bu anlamda onayladığı tavandan bu performansı vermeyi bugün itibariyle onayladılar. 32 bin personeli de en hızlı şekilde almak üzere hızlı bir organizasyon içindeyiz. Sağlık personeli çalışmayan çok var, personel alımı yaptığımızda üniversitelerden bakanlığa geçiş olduğunu biliyoruz. Üniversitelerden bakanlığa geçişe bu dönemde izin vermeyeceğiz. Bu dönemde özel sektörlerden istifa edenlerin olduğunu duyuyoruz, bakanlığa almayacağımızı söylemek istiyorum, hiç kimse sahadan çekilerek bir mücadele ortamına çevirmeyelim, yer yer küçük örnekler olsa da bunu izin vermek istemediğimizi belirtmek istiyorum.

YOĞUN BAKIM YATAK SAYISI EN YÜKSEK ÜLKE

OECD ortalamasına göre yoğun bakım yatağı sayısı en fazla olan ülkeyiz. Yoğun bakım yatak sayılarımızı duruma göre artıran ve bu süreçte herhangi bir sorun olmadığını, bu süreçte vatandaşımızın izole etmeleri, hastalığın erken döneminde pozitif olanlara ilaca başlanır olması ve bu seyiri durdurabilir olmak. Solunum sıkıntısı oluşumunu önlemek, solunum sıkıntısı olan hastaya da yapılması gereken en uygun tedaviyi hızla devreye sokarak, 11 günden 4 güne çekildiği bilgisini biliyoruz, gayretleri gösteriyor olacağız.

‘TESMASLININ TEMASLISI HASTALAR ARTTI’

Vakalar yurt dışı ağırlıklı ilgiliydi. Şimdi yurt dışı temaslısının temaslısı olmaya başladı. Daha çok temaslının temaslısı anlamında hastanın arttığını söyleyebilirim.”

Bakan Koca, dün yaptığı açıklamada Türkiye’de koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının 30’a, vaka sayısının 1236’ya yükseldiğini açıklamıştı. Koca, toplamda 20 bin 345 kişiye koronavirüs testi yapıldığını aktarmıştı.

Hayatını kaybeden hastaların hepsinin ‘yaşlı’ olduğunu belirten Koca, 65 yaş üzerindeki insanlar için dışarı çıkmamaları yönündeki çağrısını yinelemişti.

İçişleri Bakanlığı, cumartesi (21 Mart 2020) günü yayınladığı genelge ile 65 yaş üzerinin dışarı çıkışına sınırlandırma getirmiş, kurala uymayanlara idari para cezası uygulanacağı açıklanmıştı. Sınırlandırmanın gelmesinden bu yana güvenlik güçleri tarafından tespit edilen onlarca kişiye bu kapsamda idari para cezası uygulanmıştı.

İlk vaka 11 Mart’ta tespit edildi
Türkiye’de ilk 11 Mart’ta tespit edilen Koronavirüs’ün ardından toplam vaka ve hayatını kaybeden kişi sayıları şöyle:

11 Mart: 1 vaka
13 Mart: 5 vaka
14 Mart: 6 vaka
15 Mart: 18 vaka
16 Mart: 47 vaka
17 Mart: 98 vaka, 1 ölü
18 Mart: 191 vaka, 2 ölü
19 Mart: 359 vaka, 4 ölü
20 Mart: 670 vaka, 9 ölü
21 Mart: 947 vaka, 21 ölü
22 Mart: 1236 vaka, 30 ölü