Doların gece yarısında 8,50 TL'nin eşiğinden dönmesiyle başlayan sarsıntı Borsa İstanbul'da (BİST) rekor düşüşle daha da şiddetlendi. BİST 100'de değer kaybı yüzde 7'yi geçince "aç-kapa" sistemi diye bilinen ve işlemleri durduran "devre kesici" uygulamasına geçildi. Bankalar yüzde 8 düştü. Dolar 7,91 TL, euro 9, 40 TL.
Borsa İstanbul'da düşüşü durdurmak için "otomatik devre kesici" uygulamasına geçildi.
Türk Lirası (TL) gece yarısında Asya-Pasifik piyasaları açılır açılmaz yüzde 15 civarında değer kaybederken, gözler Borsa İstanbul’a (BİST) çevrilmişti. Türkiye saati ile (TSİ) 10:00’da açılış seansında BİST 100 endeksi yüzde 6,65 değer kaybetti.
Onlarca hisse senedinin taban fiyata düşmesi üzerine işlemler 10:30’a kadar durduruldu. BİST’ten yapılan açıklamada Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi’nin devreye girdiği belirtildi.
“AÇ-KAPA” İLE DÜŞÜŞ DURDURABİLECEK Mİ?
10:30’da işlemler tekrar açıldı, ancak BİST 100’de düşüşün yüzde 7’yi bulması üzerine işlemler TSİ 10:38’de yine devre kesici ile durduruldu. İşlemler 11:08’de tekrar açılacak.
Pay piyasasındaki tüm sıralarda, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören pay ve pay endekslerine dayalı sözleşmelerde işlemler geçici olarak durduruldu.
MERKEZ BANKASI’NDA 21 AYDA 4’ÜNCÜ BAŞKAN
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 7 Kasım 2020’de Murat Uysal’ın yerine getirdiği TCMB Başkanlığı görevine getirdiği Naci Ağbal’ı 20 Mart 2021’de azletmesi yeni bir krize yol açmasından endişe ediliyordu.
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Erdoğan’ın yeni TCMB Başkanı olarak eski Halkbank genel müdür yardımcısı Şahap Kavcıoğlu’nu görevlendirmesi “Halkbank’ı İran’a yönelik müeyyideleri delmekle itham eden Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) nispet” olarak yorumlanmıştı.
Murat Çetinkaya’nın Erdoğan tarafından diyerek azledildiği 6 Temmuz 2019’dan bu yana geçen 21 ayda TCMB’de başkan 4’üncü kez değişti.
Merkez Bankası Kanunu’na göre başkanın görev süresi 5 yıl ve “vefat ya da malûlen iş yapamaz hâle gelmesi” halleri haricinde ya da istifa haricinde başkan görevden alınamıyor.
TL, DOLAR VE EURO KARŞISINDA MUM GİBİ ERİYOR
Erdoğan’ın Merkez Bankası müdahalesinin akabinde yapılan yurt dışında ilk kotasyonlarda dolar yüzde 16 değer kazanırken, dolar gün içinde 8,30 TL seviyesinden 7,80 TL’ye geriledi.
Euro da 9,80 TL’den 9,33 TL’yi inde. Buna rağmen TL her iki para birimi karşısında cuma gününe kıyasla yüzde 8’den fazla değer kaybetti.
Dolar Endeksi (DXY) yeni haftaya yatay başlarken, 10 yıllık Amerikan Hazine tahvilinin getirisi yüzde 1,67 seviyesinde.
DEVRE KESİCİ NEDİR?
BİST’te bir payın fiyatında yüzde 10 yükseliş ya da yüzde 5 düşüş meydana geldiğinde otomatik sistem devreye girer. “Devre kesici” ismi verilen uygulamada herhangi bir hisse senedi ya da endeksin tamamında işleme ara verilir.
Devre kesiciyi harekete geçiren, başka bir ifadeyle belirlenen fiyat eşiklerini geçen emirler iptal edilir. Devre kesici harekete geçtiğinde ilgili payda tek fiyat yöntemi ile fiyat oluşturmak için belirli bir süre emir toplanır. Süre sonunda emirler eşleştirilir ve fiyat oluşturulur.
Oluşan fiyatın duyurulmasının ardından işlemlere ‘sürekli işlem’ yöntemi ile devam edilir. Devre kesici hem yatırımcıları hem de piyasaları ani yükseliş ve düşüşlere karşı korumayı hedefler.
