İlham veren 6 kadının hikâyesi: Bilimden hükümdarlığa, aktivizmden yazarlığa

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün değeri ve bilinirliği her geçen yıl artıyor. Kadınlar tarafından gerçekleştirilen kayda değer işleri hatırlamak ve öğrenmek için ise bu gün ayrı bir önem taşıyor. Bu anlamlı günün ortaya çıkış nedeni emeklerinin karşılığını ararken hayatlarını kaybeden 129 kadını anmak. Onlara saygının bir sonucu olarak sanattan politikaya, bilimden edebiyata kısacası her alanda insanlığa katkılarını anlatmak çaba istiyor.

Tarih kitaplarının tozlu sayfaları açıldığında da görülebileceği üzere, kadınlar çok eski zamanlardan beri sosyal hayatın içinde aktif olarak rol aldı. Geçmişte ve bugünde iz bırakan 6 farklı alandan 6 kadını ve başarılarını derledik…

Rahibe Teresa (Nobel Barış Ödüllü Din Görevlisi)
Rahibe Teresa 26 Ağustos 1910 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı Üsküp beldesinde dünyaya geldi. 18 yaşındayken rahibe olmaya karar veren Agnes Gonca Boyacı (gerçek ismi), Hindistan’daki Loretto Hemşirelerine katılmasıyla Teresa ismini aldı. St. Mary’s Lisesi’nde coğrafya ve temel Hıristiyanlık dersleri veren Teresa, 1944 senesinde aynı liseye müdür olarak atandı. 1950 senesinde Vatikan’dan izin alarak ‘Hayırsever Misyonerler Cemiyetini’ kurdu. Başlangıçta 12 üyesi olan bu cemaat, zamanla dünyanın 450 noktasında 4 bin rahibenin görev yaptığı bir kuruluş haline geldi.

Rahibe Teresa 1979 senesinde, yürüttüğü hayırsever faaliyetlerden dolayı Nobel Barış Ödülüne layık görüldü. 4 Eylül 2016 tarihinde Papa Franciscus tarafından “azize” mertebesine yükseltildi. Rahibe Teresa’nın iki hastayı iyileştirmesi, aziz/azize olabilmek için gerekli olan iki mucize olarak kabul edildi.

Yazar Agatha Christie

Agatha Christie (Polisiye Edebiyatın Zirvesi, Yazar)
15 Eylül 1890 tarihinde İngiltere’de doğdu. Agatha Christie, popüler edebiyatın en önemli isimlerinden biri olarak anılır. Mary Westmacott takma adıyla aşk romanları da yazdı. Ancak asıl ününü, yazdığı 80 dedektif romanına ve West End tiyatrolarında başarıyla sahnelenen oyunlarına borçludur. 113 dile çevrilen dünyanın en bilinen polisiye kitaplarını yazdı. 12 Ocak 1976’da ise vefat etti. Ünlü İngiliz yazarın kitapları hala çok satılanlar arasındadır.

Zenobia (Antik Palmira’nın Savaşçı Komutanı)
Eşi ve üvey oğlunun 267 yılında suikaste kurban gitmelerinin ardından, Zenobia bugünkü Suriye topraklarında yer alan Palmira İmparatorluğu’nun başına geçti. Tahta geçtikten sonraki iki yıl içinde, Roma’nın ilerlemesini engelledi, Mısır ve Anadolu’yu işgal ederek krallığının sınırlarını genişletti. İyi bir binici olmasına rağmen, ordusuna duyduğu yakınlığı piyadeleriyle kilometrelerce yan yana yürüyerek gösterdi. Gerçek bir savaşçı kraliçeydi. Suriye, Lübnan, Filistin, Mısır ve Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerini kontrolü altına aldı. Roma İmparatoru Aurelian tarafından imparatorluğu yıkılarak, esir alındı ve İtalya’nın Tibur (Tivoli) şehrinde ikamete mecbur edildi. Zenobia, Roma’da sosyal bir elit, filozof ve saygı duyulan bir hükümdar olarak kabul gördü. Adı bilinmeyen bir Roma valisi ve senatörü ile evlendi. Zenobia’nın Romalı Aurelian’ın Palmira saldırısı sırasında öldüğü de rivayetler arasında. Döneminin en güçlü kadın liderlerinden biri olan Zenobia, ölümünden iki bin yıl sonra bile modern dünyadaki kadınlara örnek olmaya devam ediyor…

İndira Gandhi (Hindistan’ın En Uzun Süre Başbakanlık Yapan İkinci Kişisi, Politikacı)
1917 yılında Allahabad’ta dünyaya gelen İndira Gandhi, babasıyla Hindistan’ın özgürlüğü için mücadele vermekteydi. Nehru’nun tek çocuğu olan İndira, daha 12 yaşındayken Hindistan’ın bağımsızlık mücadelesine katılarak ‘Maymunlar Tugayı’nı kurdu. Bu oluşum kız ve erkek çocuklardan oluşmaktaydı. Amaçları da Özgürlük Savaşçıları arasındaki iletişimi sağlamaktı. 1937 yılında Oxford’da giden İndira, burada tarih ve antropoloji eğitimi aldı.

Hindistan tarihindeki tek kadın başbakan olan Indira Gandhi.

1937 yılında ayrıca Kongre partisine üye oldu. Henüz 20 yaşındayken babasının danışmanı olarak çalışmaya başladı. Babasıyla birlikte İngiliz sömürgesine karşı mücadele verdi. 1955 yılında Kongre Partisinin yönetici kadrosuna giren İndira, 1959’da partinin başkanlığına seçildi. Aynı yıl Enformasyon ve Yayın Bakanlığı görevini üstlendi. Başbakan Lal Bahadur Shstri’nin ölümünden iki yıl sonra onun yerine başbakanlığa getirildi.

1977’de İndira seçimi kaybetti ama yenilgiyi telafi etmek için Hindistan Ulusal Kongre Partisi’ni kurdu. Politik dostlarını da partiye davet ederek kendini Parti başkanı seçtirdi. Kısa süre sonra iktidara geldi. Her ne kadar yönetim şekli tartışılsa bile o bir kadın olarak ülkenin ikinci en uzun başbakanlık yapan kişisi oldu.

Marie Curie (İki Nobel Ödülü Alan İlk Kadın, Bilim İnsanı)
Marie Curie, 7 Kasım 1867 tarihinde Polonya’da doğdu. 1897 senesinde daha önce Henri Becquerel’in duyurduğu, uranyum tuzlarının yaydığı, sonraları radyoaktivite olarak adlandırılacak olan ışın üzerinde detaylı bir şekilde çalışmaya başladı. 1898 senesinin Temmuz’unda Curie, yeni radyoaktif bir element olan ve uranyumun radyoaktif bozunmasından ortaya çıkan polonyumu bulduğunu duyurdu. Eylül 1898’de Fransız kimyacı Eugène-Anatole Demarcay’ın spektroskopi yöntemi ile tanımlanmasına yardım ettiği, doğal radyoaktif element radyumu duyurdular.

1904 senesinde doktorasını vererek Fransa’da gelişmiş bilim alanında doktora unvanı alan ilk kadın oldu. Aynı sene radyoaktivite konusundaki araştırmalarından ötürü, kocası ve Becquerel ile paylaştığı Nobel Fizik Ödülünü alarak, tarihte Nobel Ödülü alan ilk kadın oldu. 1911 senesinde ise radyum ve polonyumun keşfi ve araştırılmasındaki rolünden dolayı Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülen Marie, tarihte iki Nobel Ödülüne sahip ilk kişi oldu. Halen 2 Nobel Ödülüne sahip tek kadındır. Günümüzde de çalışmalarından faydalanılan matematik ve fizik dehası bilim kadını bir çok genç kız için idol olarak tanımlanıyor.

Malala Yousafzay (Pakistan’ın Gururu, Aktivist)
Pakistanlı insan hakları aktivisti Malala Yusufzay, 1997 yılında dünyaya geldi. Yusufzay henüz 11 yaşında iken BBC Urduca Servisi’nde yayımlanmak üzere, Taliban rejimi altında yaşamı anlatan isimsiz yazılar yazmaya başladı. 2012 yılında 15 yaşında iken içinde bulunduğu öğrenci otobüsü Taliban tarafından basıldı ve başından vuruldu. Ağır şekilde yaralanan ve mucize eseri hayatta kalmayı başaran Malala, tedavisinin devamı için İngiltere’ye nakledildi. İyileşmesi oldukça uzun süren Malala, 2013 yılının Mart ayında hastaneden çıkabildi.

Birleşmiş Milletler, 2013 yılında Malala’nın doğum günü olan 12 Temmuz’u “Malala Günü” ilan etti. Malala Yusufzay burada yaptığı konuşmada; “Teröristler benim ideallerimi değiştireceklerini, isteklerimden vazgeçeceğimi zannettiler; ama benim hayatımda bunlar dışında hiçbir şey değişmedi: Zayıflık, korku ve umutsuzluk öldü. Kuvvet, güç ve cesaret doğdu” dedi.

Pakistan Başbakanı Navaz Şerif’in “O, ülkemizin gururu” dediği Malala daha önce Uluslararası Çocuk Barış Ödülü ve AB İnsan Hakları Ödülü’nün de sahibi olmuştu. Tabiri caizse korkuyu dize getiren Malala, daha 17 yaşında Nobel Barış Ödülünü alarak, ödülün en genç sahibi oldu. Bunların yanında TİME Dergisi’nin 2013 yılında hazırladığı “Dünyanın En Etkili 100 Kişisi” listesinde yer aldı.