Türkiye, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu'nun 2021 Küresel Haklar Endeksi'ne göre, işçiler için altıncı yıl üst üste dünyanın en kötü 10 ülkesi arasında yer aldı.
İngiliz Guardian gazetesinde bugün “TikTok Türkiye’nin emekçilerine ses veriyor” başlığıyla yayınladığı haberde, Türkiye’de işçilerin, zorlu çalışma koşullarını neşeli videolarla ortaya dökerken TikTok’un beklenmedik yıldızları haline geldiği belirtildi. Haberde özetle şu hususlara yer verildi:
“Fabrikalardan, tarlalardan ve şantiyelerden gönderdikleri videolarla Türkiye’deki işçiler TikTok’ta viral oluyor. Uygulamanın dans etme ve komedi gibi temel öğeleri bol olmakla birlikte bu sevincin ortasında, korkunç çalışma koşullarının eleştirilerinin de yapıldığı görülüyor.
15 TEMMUZ SONRASI İLAN EDİLEN OLAĞANÜSTÜ HAL İŞÇİLERİ MAĞDUR ETTİ
2016’daki darbe girişiminin ardından iki yıllık olağanüstü hal sonrasında işçilerin koşulları giderek daha da kötüleşirken, pandemi Erdoğan rejimine mitingleri yasaklamak ve binlerce sendika üyesini işten çıkarmak için bir bahane daha verdi.
Mercimek toplayarak geçimini sağlamaya çalışan, sıcak su ve sobası olmayan bir çadırda yaşayan Ahmet İstek, yaşları 13’e kadar düşen çocuklarla birlikte çalıştığını söyledi. Tarım işçilerinin paylaştığı TikTok videolarının çoğunda genellikle bu manzara görülmektedir. İstek, “Bizim sendikamız yok, sigortamız yok, hakkımızı savunacak kimsemiz yok. Bu yüzden TikTok’u çalışma koşullarımızı eleştirmek ve geçimini sağlamanın ne kadar zor olduğunu göstermek için kullanıyoruz.” dedi.
GEÇEN YIL 2427 İŞÇİ İŞ BAŞINDA ÖLDÜ
İş kazalarını Avrupa’nın her yerinden daha fazla takip eden bir kampanya grubu olan Sağlık ve Güvenlik Çalışma İzleme Örgütü’ne (İSİG) göre, geçen yıl Türkiye’de meslek hastalıklarından kaynaklanan ölümler hariç en az 2.427 işçi iş başında öldü.
En ölümcül sektörlerden biri inşaattır. Bir videoda, bir işçi, bir binanın iskelesinin altıncı katından sadece 15 saniyede iniyor, arka planda Kürtçe bir şarkı çalarken herhangi bir güvenlik ekipmanı olmadan hızla aşağı iniyor. Bir diğeri yeni bitmiş bir yüksek bina üzerinde çalışıyor, üzerinde durduğu iskeleyi kayıtsız bir şekilde söküyor, kask yerine kapüşonlu ve ipe bağlı olmayan bir koşum takıyor.
Dev bir kayayı düzgün bir şekilde bölen işçi
🎥 TikTok: umutçolak01 pic.twitter.com/atn6hligfJ
— Bilgi İstasyonu (@bilgiistasyonu_) August 2, 2020
İŞÇİLER ERDOĞAN’A SESLENİYOR
Ahmet Tezcan düzenli olarak TikTok’ta inşaatta kullanılan devasa kayaların nasıl parçalanacağını gösteren paylaşımlar yapıyor – bazı videoları 30 milyondan fazla izleniyor. Kayaya çiviler saplıyor ve çekiçle tek tek vuruyor, bir çatırtı gelene kadar bekliyor ve kaya ikiye bölünürken yoldan çıkıyor. Herhangi bir güvenlik ekipmanı takmıyor: gözlük yok, baret yok. Bir paylaşımında Erdoğan’a sesleniyor: “Sayın Cumhurbaşkanı, koronavirüs nedeniyle evde kalın diyorsunuz ama biz açız (ya da aç kalacağız). Biz çalışmazsak, bize kim bakacak o zaman?”
İSİG araştırmacısı ve Mimar Sinan Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyesi Aslı Odman, TikTok’un Türkiye’nin orta sınıfını ilk kez “el emeğinin gizli gerçekleriyle” karşı karşıya bıraktığını söyledi. Odman, “Bu işçiler, yeni işçi sınıfının büyük bir kısmını oluşturuyor. Gençler, hepsinin akıllı telefonları var ve beğeni almak istiyorlar.” dedi.
SOKAKLARDA PROTESTO ETMEK YASAKLANDIĞINDAN TEPKİLER TİKTOK’TA GÖSTERİLİYOR
Türkiye’deki birçok kişi için TikTok, işyerinde veya sokakta bunu yapmak imkansız hale geldiğinden bir örgütlenme biçimi haline geldi. TikTok videoları popüler olmaya başlayınca, İstanbul’daki bir sanat galerisi olan Karşı Sanat bunları derleyerek online sergi için derleme yaptı. Küratörlerden Ozan Çağlar, “Tabii ki bir TikTok mücadelesi 1 Mayıs gösterisi değildir, ancak bu kesinlikle daha büyük bir şeye yol açabilir. İşçilerin kalıpları kırdığını görüyoruz. Sömürünün gayet iyi farkındalar.” dedi.
İnşaat işçisi Barış Kaya’nın üzerine kaldırım taşları yaptığı, üzerine hüzünlü bir şarkı yüklediği videosu 1.7 milyon izlenmeye ulaştığında çok mutlu oldu. Şanlıurfa’da yaşayan 25 yaşındaki Kaya, “Çok çalışıyorsunuz ama kimse ne yaptığınızı bilmiyormuş gibi geliyor. Diğer insanlar beni görmüş gibi, sanki yaşıyormuşum ve bu dünyada gerçekten varmışım gibi hissettim.” dedi.
