Türkiye’de ek ekonomik önlemler alınması beklenirken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yardım kampanyası tartışma ve tepkilere neden oldu. Ekonomistlere göre Hazine kaynaklarını geçen yıl kullanan hükümetin elinde kaynak yok.
Türkiye’de yaşanan korona salgınıyla ilgili hükümet tarafından alınan sağlık önlemleri ve ekonomik tedbirler peyderpey açıklanmaya devam ediyor. Sağlık tedbirleri hemen hemen her gün güncellenirken ekonomik önlemlere ilişkin ise 100 milyar TL hacmindeki tek destek paketi Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 16 Mart’ta açıklandı. Ancak Erdoğan’ın toplumun en kırılgan kesimlerine yönelik yeni bir sosyal paket açıklaması beklenirken pazartesi akşamı kabine toplantısı sonrasında başlattığı yardım kampanyası tartışmalara yol açtı.
Ekonomist ve yazar Mustafa Sönmez Türkiye ekonomisinin salgına zorda yakalandığını belirtti ve diğer ülkeler gibi sosyal paket açıklamak için maliyenin müsait olması gerektiğini söyledi.
DW Türkçe’den Aslı Işık’ın haberine göre Sönmez, “Bütün dünya bunu göze alırken AKP bunu niye yapmıyor? Çünkü AKP, 2018-19’da barutunu tüketti. 2018’deki kriz daha derinleşmesin diye Hazine kaynakları tüketildi” dedi.
Hükümetin şimdi yapabileceği tek şeyin yeniden bütçe açığını göze almak olduğunu söyleyen Sönmez, şöyle devam etti; “Bunun için borçlanmak, tahvil çıkarmak ve çıkardığı tahvilleri Merkez Bankası’na vermek lazım. Merkez’in de karşılığında para basması gerekir. Bundan öte çıkar yol yok.”
TÜRKİYE KÖTÜ YAKALANDI
Türkiye salgına çift haneli enflasyon, yüzde 13,7 gibi Cumhuriyet tarihinin ikinci büyük işsizlik oranı, yüzde 3’lük bütçe açığı, 172 milyar dolarlık borç geri ödemesi ve düşük Merkez Bankası rezervleriyle yakalandı.
Korona salgını ekonomiyi tehdit eden boyuta ulaşmadan önce de Türkiye ekonomisinin makro göstergelerinin, özellikle bütçe açığının ciddi tırmanma eğiliminde olduğunu hatırlatan Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Hayri Kozanoğlu ise, “Bütçe açığı artar mı, enflasyon sıçrar mı kaygılarını bir tarafa bırakarak yurttaşların en temel ihtiyaçlarını bütün kamu kaynaklarına başvurarak karşılamanın, en az insani zararla atlatmanın zamanıdır” yorumunu yaptı.
Ekonomist Erkin Şahinöz de reel sektörün 2018’deki içsel kriz ve kur şoku nedeniyle zaten “kan ağladığını” belirterek, “Bunun üzerine üretim de yapma derseniz, üretimi, ekonomiyi bitirir. Sermaye desteğini kaybeder. İşin dönüp geldiği yer kaynak yetersizliği. Hazine şu an borçlanmaya kalktığınızda talep düşük gelirse, bu sefer kura atak gelir. Bunun riskini almak kolay değil” dedi.
HÜKÜMET SALGININ GEÇİCİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYOR
Ekonomistlere göre, hükümet ülkenin ve dünyanın başına gelen felaketin boyutunun farkında değil ve bu salgının geçici olduğunu düşünüyor.
Prof. Kozanoğlu, hükümetin salgın krizine yanlış teşhis koyduğunu düşünen iktisatçılardan. “Bütün hastalıklarda olduğu gibi ekonomik sorunlarda da tedavi için teşhis çok önemlidir” diyen Kozanoğlu, şunları söyledi; “Bütün dünyada gıda, sağlık hizmeti gibi temel gereksinimlerin sağlanması birinci öncelik. Bunun için özellikle yoksullara doğrudan gelir desteği ve sosyal programlar çok yaygın uygulanıyor. Türkiye ekonomisini yönetenlerin durumun ciddiyetini kavradıklarına yönelik bir belirti görünmüyor.”
Sönmez de “Hükümet bunun kısa süreli bir fırtına olduğunu düşünüyor” dedi.
