Ekonomist Yeşilada: Dolarda deprem devam edecek

Türkiye ekonomisi en ağır dönemlerinden birini yaşıyor. Artan hayat pahalılığı, geçim sıkıntısını da beraberinde getirdi. Her şeyin ateş pahası olduğu bugünlerin “iyi günler” olduğunu savunan ekonomistler ise gelecek aylardan kaygılı. Hükümetin attığı adımların boşa gittiğini söyleyen ekonomist Atilla Yeşilada, Merkez Bankası’nın da yakında havlu atabileceğini söyledi.

Yeşilada’ya göre yaşanan ciddi yoksullaşma nedeniyle toplumun sosyal bağları gevşiyor. Önümüzdeki kış aylarında şiddet olaylarında artış yaşanmasının sürpriz olmayacağını söylüyor. Yeşilada, “Çok ciddi bir yoksullaşma yaşıyoruz. Toplumun zaten gevşeyen sosyal bağlarını sarsan ve bence kış aylarında geniş çapta şiddet olaylarına neden olacak bir yoksullaşma bu” uyarısında bulundu.

‘ŞU ANKİ ENFLASYON DAHA ÇOK 70’LERE BENZİYOR’

Yeşilada, ekonomideki mevcut durumu ve yarına dair öngörülerini Sözcü’den Ruhat Mengi’ye anlattı. “Bence en büyük sorun enflasyon değil, açlık ve sefalet, çok ciddi bir yoksullaşma yaşıyoruz” diyen Yeşilada, “Toplumun zaten gevşeyen sosyal bağlarını sarsan ve bence kış aylarında geniş çapta şiddet olaylarına neden olacak bir yoksullaşma bu. Enflasyonla yaşamaya alışmak bir uyarı, öğüt niteliğinde almıyorum bunu. Bu türde bir enflasyonla yaşamaya alışamayız. 90’larda alışmıştık, hepimiz o günleri az çok hatırlıyoruz çünkü bütün gelir, ücret ve fiyatlar eş zamanlı olarak yükseliyordu, 93’te kısa süre bir bankada çalıştım, 3 ayda bir bize zam veriyorlardı. Yani, fiyat artışlarıyla gelir artışları az çok başa baş gidiyordu, kötü bir dönem demiyorum ama yüksek enflasyonlu hayata bir geçiş yapmıştık. Şu andaki enflasyon daha çok 70’lere benziyor” yorumunda bulundu.

‘BÖYLE DEVAM EDERSE MERKEZ BANKASI HAVLU ATAR’

Merkez Bankası’nın döviz bozdurarak doların yükselmesini önlediğini, ancak bu dövizlerin de seçime kadar yetmeyeceğini söyleyen Yeşilada, şunları söyledi: “Yetmez, kışı bile çıkarmaz, bu şekilde müdahaleye devam ederse Merkez Bankası havlu atar. Merkez Bankası’nın döviz artışına müdahale edebileceği döviz miktarı 30 milyar dolar, belki onun da biraz altına indi ama yalnız piyasadan, Türkiye’de bireysellerden ve dövizleri çalınan şirketlerden gelen talep yok, bir yandan da mani olamadığınız dış açığı finanse edeceksiniz, artık mali sistemde bireylerin mevduatı dışında özel sektörde döviz bırakmadılar, hepsini emdi Merkez Bankası. Özel sektörün ne kadar kullanmadığı, yedek olarak biriktirdiği döviz varsa hepsi Merkez Bankası’na geçti, buna rağmen elindeki kullanılabilir döviz miktarı artmıyor, sürekli bir kaçak var.

‘DOLARA HÜCUM OLURSA 21 ARALIK GÜNÜNE GERİ DÖNECEĞİZ’ 

O kaçak şimdi yaz aylarında turizm nedeniyle biraz daha ufak gözüküyor ama turizm gelirleri eylülde bittiğinde ya da yine millet bir şekilde heyecana gelip bir siyasi vakadan dolayı veya dünyada olan bir olaydan dolayı dolara hücum ettiğinde Merkez Bankası’nın savunma hattı da çökecek ve biz bir kez daha 21 Aralık 2021 gününe geri döneceğiz. 21 Aralık’ı hatırlarsak, o gün bu Kur Korumalı Mevduat icat edilmeseydi dolar 100 liraya da gidebilirdi, bunlar panik atakları, buralarda artık işin değeri, ederi, fiyatı kalmıyor, herkes ne pahasına olursa olsun döviz elde etmek için korkuyla saldırıyor, denize düşmüşsünüz can simdi aramak için yanınızdakini itiyorsunuz öyle bir durum. Ama dolar-TL 20’yi aştığında bireylerin de döviz mevduatlarına kısıtlama gelir, onların da döviz mevduatlarını istedikleri gibi çekip kullanmaları engellenir, krizi önlersiniz, onun yerine buhran ve güven bunalımı gelir.

‘AKP’NİN ZENGİNLERİ PARALARINI YURTDIŞINA KAÇIRDI’ 

Atilla Yeşilada sözlerini şöyle sürdürdü:

“2016 darbe girişiminden bu yana çok büyük paralar kaçtı. Özel bankacılarla konuştum; on milyarlarca dolar yurt dışına nakledildi, o zamandan beri de bu aralıklı olarak devam ediyor. İsim vermeyeyim ama bazıları paralarını kaçıramaz, itibarı olan, dev bir holdingin sahibi olan kişiler Türkiye’deki paralarını kolay kolay yurt dışına çıkaramaz, hesap sorarlar. Saraydan bir telefon gelir, onlar mecburen tutuyor ama gizli zenginler, AKP’nin zenginleri hepsi kaçırdı paralarını yurt dışına.”

‘DOLARIN YÜKSELMESİNİ ENGELLEMEK İÇİN AYNI HATALARI TEKRARLIYORUZ’ 

“Ben “deprem olacak” dediğimde dolar 14,5 liraydı, şimdi bakıyorum dolar 17,50 olmuş, yüzde 20’den fazla değer kaybetmiş, daha depremin ne kadar büyüğü beklenebilir ve bu olmaya devam edecek. Çünkü sürekli olarak doların yükselmesini engellemek için aynı hataları tekrarlıyoruz, siz sürekli olarak yanlış ilaç aldığınızda hastalığın iyileşmesini beklenemez tabii ki.”

‘BAŞTA ERDOĞAN OLDUKÇA, RONALDO’YU DA GETİRSENİZ GOL MOL ÇIKMAZ’ 

Yeşilada, “Şu anda siz kontrol ediyor olsanız sahaya sizi alsak bize ekonomide gol çıkarır mısınız?” şeklindeki soruya ise şu yanıtı verdi: “Başta Sayın Erdoğan olduğu sürece, onu saha kenarında takımın koçu, antrenörü olarak görelim Ronaldo’yu da getirseniz gol mol çıkmaz, sebebi şu; gol attığında sahadan alınacak, işte Naci Ağbal’ın ne eksiği vardı? Benim olmama gerek yok ki, ekonomi diploması olan, master yapmış doktora yapmış biri sorunu çok rahatlıkla çözer. Türkiye’de çözülemeyecek, daha doğrusu çözülmesi çok zaman alacak bazı sorunlar var, mesela eğitim sistemini bugün reforme etseniz 15 yıl sonra sonuç alırsınız, mesela insan kalitesi; bütün entelektüeller, profesörler, sanatçılar, iş insanları yurt dışına kaçmış, bunlar zaman alır ama bazı şeyleri de çok kolay düzeltebilirsiniz.”