Yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınında zor günler geçiren turizmcilerin yaz sezonuna dair hesaplar tutmadı. Borcu borçla kapatan sektör hükûmetten daha düşük maliyetli ve uzun vadeli kredi paketi talep etti. Krize karşılık bankalar yeniden yapılandırma taleplerini yüksek faiz karşılığında kabul ediyor.
Yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını sebebiyle 2020 yılında yüzde 80 daralan turizm sektörü bütün umutlarını 2021 sezonuna bağlamıştı. Ancak seyahat kısıtlamalarının devam etmesi hesapları altüst etti.
Daha önce ötelenen banka kredilerinin ödeme vaktinin yaklaşması sektörde endişeyi daha da artırıyor. Turizmciler özel bir çalışma olmazsa sektörün eylülde kredilerin yükü altında kalacağını belirtiyor. Sektör, hükümetten 2 yıl ödemesiz, 5-10 yıl vadeli kredi talep ediyor.
Turizmde 2021 sezonu beklenilen gibi olmadı. Kaynak pazarlardan Rusya, uçuşları hazirana kadar durdurdu. Rusya’nın Mısır’a charter uçuşlara izin vermesi de Türkiye turizmi için iyi haber olmadı. Almanya ve İngiltere’de de seyahat yasaklarının kaldırılması henüz netlik kazanmadı.
Birçok tur operatörü planlarını hazirana erteledi.
“TURİZMDE 14 AYDAN BERİ HAREKET YOK”
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Akdeniz Bölge Temsil Kurulu Başkanı Ferit Turgut, Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli kredilerin 6 ay ödemesiz, 3 yıl ödemeli yapıldığına işaret ederek, kredilerin ödeme vaktinin geldiğini söyledi.
Turizmde 14 aydan beri hareket olmazken, kredilerin ödenmesinin sektörü zorlayacağını ifade eden Turgut, şunları kaydetti: “Geçen yıl Antalya’ya gelen 3,5 milyon turist 20 büyük operatörü besledi. Acentelere kaynak sağlamadı. 2021 sezonunda da sektörün yüzde 98’i sıkıntıda kalacak. Burada 2 yıl ödemesiz, 10 yıl vadeli kredi desteği talep ediyoruz.”
Bu haberler de ilginizi çekebilir:
Avrupa’da faizsiz 10 bin euro destek verildiğini belirten Turgut, “Taksitlerini de vadesini de şirketlerin kendileri karar verdi. Haziran, temmuz ve eylül ayları taze para beklenen aylar, ancak henüz belirsiz. 6 ay boyunca sektörün desteğe ihtiyacı var. Çalışma olmazsa, eylülde sektör krize bağlar. Turizmde dışarıdan gelen 1 euro, içeride 6,5 euroluk kaynak sağlıyor. Kaybettiğimizde 7,5 euro kaybediyoruz, 1 euro değil.”
“2021’DE BORCU BORÇLA KAPATABİLECEĞİZ”
Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (GETOB) Başkanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu, Dünya’ya verdiği mülakatta turizmcilerin 2020 yılında küfelerini borçla doldurduklarını, 2021 yılına girerken sırtlarında borç yükü olduğunu kaydetti.
Turizmcinin yüksek faizinin altından kalkamayacağını ifade eden Bülbüloğlu, şimdiden önlem alınmazsa eylülde sektörün zora gireceğini kaydetti.
Bülbüloğlu, “Kiracılar borçlandı, salgında yatırımda yakalananlar oldu. 2020’de sektör kredilerle desteklendi ve 2021’e gelince borcu borçla kapatabileceğiz. Şu anda turizmde hâlâ işler yolunda değil. Bu sebeple ucuz krediye ulaşmamız gerek. Eximbank ya da KGF kredilerinin ulaşılabilir olması gerek. Şu an ulaşılabilir durumda değil. Kredilerimizi kapatabilmek için kaynağa ihtiyacımız var.” dedi.
“BANKALAR KRİZİ FIRSATA ÇEVİRDİ”
TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, sektörün kredi borçlarının uygun şartlarda ve faiz oranlarıyla yeniden yapılandırılması ve alınan önlemlere ek olarak bankacılık kayıtlarına ilişkin sicil affı getirilmesinin önem arz ettiğini belirtti.
Bağlıkaya, “Ötelenen kredilerde bankaların yeni şartlar öne sürüyor. Krediler ödenemediği için daha uygun şartlarla ötelenmesi gerekirken tam tersine bankalar bu durumu fırsata çevirerek döviz cinsi ödemelerde daha yüksek faiz oranları ile kredileri yeniliyor. Sektörünün bu zor gününde yeni kredi talepleri karşılanmadığı gibi sektöre nerdeyse ipotek karşılığında dahi kredi verilmiyor.” dedi.
“TURİZME BAĞLI SEKTÖRLER DE DAHİL EDİLMELİ”
Turizm tedarikçilerinin de zorda olduğunu belirten Antalya Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Ali Bahar, şunları söyledi: “Turizme dayalı tedarikçiler, hizmet sektörleri ve sanayi tarafından da aynı girdi sorunlarının devam ettiğini söyleyebiliriz. KGF destekli krediler 6 ay ödemesiz 3 yıl ödemeli yapılmıştı. Bankalar bunu uzatma yoluna gittiğinde 7,5-9 oranındaki faizle alınmış destekleri yeni bir faiz oranı dayatılarak uzatılıyor. Hâliyle bu destek olmaktan çıkıyor, faizden faiz kazanan finansal bir gaddarlığa dönüşüyor.”
Bahar, “İvedi biçimde Antalya, Aydın, Muğla, İzmir, Bodrum, Dalaman gibi bölgelerde kredi garanti fonu destekli kredilerin, turizm ve turizme bağlı sektörleri dahil ederek 1 yıl ödemesiz 5 yıla çevrilmesi gerekiyor.” dedi.
TURİZMCİLER NE İSTİYOR?
1) Eximbank veya kamu bankalarımız aracılığıyla, turizm işletme belgeli tesislere kısa-orta vadeli işletme kredi programı ile ilk 2 yılı ödemesiz dönemli 5 yıl vadeli düşük faiz oranlı kredi kullandırılması.
2) Vadesi dolan, rotatif ve spot kredilerin KGF kredisine dönüştürülerek yeniden yapılandırılması.
3) Taksit dönemi gelmiş KGF kredilerinin ödeme süresinin 6 -12 ay süreyle ertelenmesi.
4) KGF kredilerinin kamu ödemelerinde de kullanılması.
