Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘dolarını bozdur, TL’ye sahip çık’ kampanyasında iki hafta geride kaldı. Dolar/TL kampanya başladığında 3,55’in biraz üzerindeydi. Hal-i hazırda 3,51 TL civarında. Kurdaki gerileme ‘yok’ denecek kadar sınırlı.
Buradan hareketle Saray’ın davetinin fazla rağbet görmediği söylenebilir. Yine de rakamlara ayrıntılı bakmadan hüküm bina etmemek lazım. Bankalar ile katılım bankalarında tutulan döviz mevduatının tutarının son iki haftada ne olduğunu inceleyelim.
Merkez Bankası (TCMB) verilerinin haftalık bankacılık verilerine göre mevduat bankalarında 2-9 Aralık haftasında gerçek kişiler 50 milyon dolar, tüzel kişiler 293 milyon dolar, toplamda 343 milyon dolar bozdurdu.
9-16 Aralık haftasında ise gerçek kişiler 194 milyon dolar döviz sattı, tüzel kişiler 180 milyon dolar döviz aldı. Net satış sadece 14 milyon dolar oldu. Hasılı iki haftada bankalardaki döviz hesapları sadece 357 milyon dolar azaldı.
Yurtiçi yerleşiklerin halen 136 milyar 318 milyon doları bankada yatıyor. Millî gelirin neredeyse dörtte biri döviz olarak muhafaza ediliyor. TL’nin kredibilitesi hakkında kıymetli bir ipucu…
Rasyonellikten uzak kampanyanın faizsiz bankacılık cenahındaki neticeler de bankalardan farklı değil.
Toplam 10 milyar dolar katılım bankalarında döviz mevduatı olarak tutuluyor. Bu tutarın 8 milyar dolara yakını yurtiçi yerleşiklere ait hesaplarda. Kampanya öncesindeki hafta katılım bankalarında gerçek kişiler 39 milyon dolar, tüzel kişiler 31 milyon dolar bozdurmuştu.
Kampanyanın ilk haftası gerçek kişilerin bozdurduğu tutar 23 milyon dolara, ikinci haftası 3 milyon dolara indi. Gerçek kişilerin toplam yabancı para tutarı da 5 milyar 718 milyon dolar oldu.
Tüzel kişiler ise ilk hafta 14 milyon dolarlık ilave alım yaptı; ikinci hafta da alımları durdurmadı, yabancı para tutarını 21 milyon dolar artırarak 2 milyar 311 milyon dolara yükseltti.
Katılım bankalarında tüzel kişilerin yabancı para tutarı şu anda Eylül sonundaki seviyelerde bulunuyor.
Bankalar ile katılım bankalarında üç aşağı beş yukarı döviz hesapları kasımın son haftasındaki ile aynı seviyelerde sayılır. Toplamda 400 milyon doları bile bulmayan döviz satışında da vadesi gelen şirket ödemelerinin payını da kenara not edelim.
Bank Asya’da hesabı olanlara TMSF’nin yaptığı ödemeler de bu rakamlara ilave edilmeli.
Buradan iki netice çıkıyor:
1)Vatandaş doların kısa vadede düşeceğini pek ihtimal vermiyor. Daha evvel “Dolar alan yanar” sözüne kandığı için dili bir kere yandığından bu sefer temkinli duruyor.
2)Bedava çorba, bedava saç-sakal traşı için getirilen döviz bozdurma dekontları sahte olabilir. Çorbacılar fena halde dolandırılmışa benziyor.
