Diyarbakır Cezaevi’nde kalan kadınlar, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na yazdıkları mektupla karşılaştıkları hak ihlallerini anlattı: Biri 10 günlük diğeri 2 yaşında iki bebeğiyle tutuklanması kamuoyunda yoğun tepkiyle karşılanan Eylem Oyunlu da cezaevine girişte çıplak aramaya maruz kaldı.
ANKARA – Koronavirüs salgını nedeniyle cezaevlerinde zor olan cezaevi şartları iyice ağırlaştı. Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde kalan mahpus kadınlar karşılaştıkları hak ihlalleri ve işkenceye varan uygulamaları TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na yazdıkları mektupla bir bir anlattılar. Kadınlar, Komisyon’dan cezaevini ziyaret etmesini, kendileriyle görüşmesini ve yaşadıklarının kamuoyuna duyurulmasını talep etti. Mektupta 10 günlük ve 2 yaşındaki bebekleriyle cezaevine konan Eylem Oyunlu’nun da cezaevine girişte çıplak aramaya maruz kaldığı kaydedildi.
“KOĞUŞLARDA KAMERA OLDUĞU İÇİN RAHAT GİYİNEMİYORUZ”
Cezaevinde bulunan kameralar nedeniyle kendilerini sürekli ‘gözetleniyor’ gibi hissettiklerini kaydeden kadınlar, banyo ve tuvaletleri gören kameralar nedeniyle tedirgin olduklarını kaydediyor: “Her tarafında kamera ve çok sayıda personel bulunan cezaevinde 24 saat tutukluları izlemek için koğuşlara kamera takılması güvenlikle izah edilemez. Bu durum özel yaşamın ihlalidir. Kadınlar olarak kişisel ihtiyaçlarımızı karşıladığımız yaşam alanımızın kamera ile izleniyor olması taciz anlamına gelir ki bizler bu durumdan oldukça rahatsızız. 40-50 derecenin altına çok nadiren düşen Diyarbakır sıcağında koğuşlarımızda kamera olduğu için mevsim koşullarına göre rahat giyinemiyoruz.”
“YENİ TUTUKLULARA ÇIPLAK ARAMA YAPILIYOR”
Mektupta Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’ne getirilen yeni tutukluların çıplak aramaya maruz kaldığı da anlatılıyor:
“Yeni tutuklanıp getirilen tutuklulara çıplak arama yapılmaktadır. Gözaltı sürecindeki ağır psikolojiden sonra cezaevine yeni gelen bir tutukludan üzerinde hiçbir şey kalmaksızın elbiselerini çıkarmasını istemek, kendisi çıkarmazsa zorla çıkarılacağını söyleyip tehdit etmek ve çıplak arama dayatmasında bulunmak tamamen bir insanlık suçudur. İnsan onurunu renciden eden bu dayatma insan haklarının ihlali olup fiziki ve psikolojik şiddettir. Bu suça maruz kalan arkadaşlarımız koğuşlara gelince uzun süre bu şiddetin ağır psikolojisini yaşamaktadır. Konu ile ilgili cezaevi idaresine başvurmamıza rağmen yapılan suç sahiplenilmeyip, kabul edilmemiştir. En son yaşanan bir örnekle somutlaştırmak gerekirse; Bir günlük bebeği ile gözaltına alınıp tutuklanan ve henüz lohusa döneminde olan ‘Eylem Oyunlu’ arkadaşımıza çıplak arama dayatılarak bu suça maruz bırakılmıştır. Yaşadığı bu psikolojiyi henüz atlatmamış olan ‘Eylem Oyunlu’ arkadaşımız psikolojik şiddet ve insanlık suçuna maruz kalmıştır. Cezaevi idaresince kabullenilmeyen bu suçun sizler tarafından araştırılıp, gündem yapılarak gerekli işlemleri yapmanızı istiyoruz.”
“MAHPUSLAR ÇİFT KELEPÇE UYGULAMASI NEDENİYLE 6 AYDIR HASTANEYE GİDEMİYOR”
Mektupta, hastalanan mahpusların hastaneye giderken bir jandarmaya kelepçelenmesi nedeniyle birçok mahpusun aylardır sağlığa erişemediği kaydediliyor:
“Pandemiden dolayı çok kısıtlı bir şekilde hastane sevklerine gittiğimiz vakit, çift kelepçe uygulaması dayatılmaktadır. Elimize takılan kelepçeye ek bir kelepçe ile askerin eline kelepçelenerek hastaneye götürülmek isteniyoruz. Koronavirüsün bulaşma riskine rağmen yapılan çift kelepçe uygulaması insan hayatını tehlikeye sokan bir uygulamadır. Sosyal mesafeyi ihlal etmesi ve bunun dışında da bir insanı ek bir kelepçe ile ilerletip sürüklemeye çalışmak açısından sağlığa, insan hayatına ve insanlık onuruna aykırı olan bu uygulamadan dolayı 6 (altı) aydır hastaneye sevk için gidip tedavi olamıyoruz. Zaten bu süreçten kaynaklı (pandemi) ulaşamadığımız sağlık hakkımız çift kelepçe dayatmasıyla beraber tümden ortadan kalkmıştır.”
KÜRTÇE ŞARKIYA TUTANAK TEHDİDİ
Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nden Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na gönderilen mektupta, mahpusların aralarında Kürtçe şarkı söylemelerinin de tutanak ve hücre cezası gibi caydırma yönetmeleriyle engellendiği vurgulanıyor:
“Hiçbir sportif, sosyal aktivitenin olmadığı bu pandemi sürecinde telefon dışında çok kısmi yalnızca kapalı görüşlere çıkabiliyoruz. Böylesi koşullarda koğuşlarda bulunan tutuklular olarak eğlenip şarkı söylemek istediğimiz vakit ise personeller tarafından tutanak tutulup soruşturma ile tehdit edilerek susturulmaya çalışılıyoruz. Özellikle kendi anadilimiz olan Kürtçe şarkılar söylediğimiz için personeller rahatsız olmaktadır. Bu ırkçı ve ideolojik bir yaklaşımdır. Ramazan Bayramı günü koğuşta bulunan arkadaşlarımızla bayramlaştıktan sonra şarkı söylemeye başladık ve ardından personeller mazgala gelip ‘susmazsanız tutanak tutarız’ diyerek bizleri disiplin soruşturmalarıyla susturmaya çalışmışlardır. Personellerin bu ideolojik yaklaşımından dolayı sadece Kürtçe şarkı söylediğimiz için Ramazan bayramını huzursuz ve keyifsiz geçirmek durumunda kaldık.”
GERGERLİOĞLU: OYUNLU SÜTTEN KESİLDİ
HDP Kocaeli Milletvekili ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Üyesi Ömer Faruk Gergerlioğlu, 5 Ağustos 2020 tarihinde Eylem Oyunlu’yu bir kez daha gündeme getirmiş, “Eylem Oyunlu’yu hatırlarsınız 2 bebeğiyle terörist diye cezaevine atılan anne. 10 günlük bebeğiyle girmişti, bugün 40’ı çıktı bebeğin. Ve halen Diyarbakır sıcağında cezaevindeler, ne iddianame var ne tahliye şansı! Annenin stresten sütü kesilmiş, zulüm arşa çıkıyor, toplum umursamaz!” ifadelerini kullanmıştı. Gergerlioğlu, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında da Oyunlu’yla ilgili, “On günlük bebeği kucağında, yanında 2 yaşında bebeği annesini çekiştiriyor ve bu hâliyle hâkimin karşısına çıktı. Avukat yalvardı, bakın, yasada böyle annelerin tutuksuz yargılanabileceğine dair ifade var. ‘Ne olur hâkim bey, görüyorsunuz. Kucağında on günlük bebeğiyle ağlayan bir anne onu yanında çekiştiren 2 yaşında bir bebeği. Bunları, iki kişi cezaevine mi atacaksınız?’ dedi ama acımadan attılar içeri” açıklamasında bulunmuştu.
