Bakü hükümeti, Ermenistan’la yaşanan Dağlık Karabağ savaşı sonrası ele geçirilen topraklardaki dini mabetlerden Ermenilerin izlerinin silinmesine karar verdi.
Ermenistan ile Azerbaycan arasında 2020 yılında yaşanan Dağlık Karabağ savaşında, Bakü’nün eline geçen topraklarda yer alan kiliselerle ilgili hükümetin ne yapacağına yönelik planı belli oldu. Buna göre Azerbaycan hükümeti, dini mekanlardaki Ermeni yazıtlarını silmeye karar verdi.
Azerbaycan Kültür Bakanı, 2020 savaşında alınan topraklardaki kiliselerde “Ermeni sahtekarlığı” olarak adlandırdığı durumu tespit etmek için bir çalışma grubu kurulacağını açıkladı.
Ülkede kiliselerin aslında Kafkas Albanlarına ait olduğu tezi savunuluyor.
ÇALIŞMA GRUBU KURULDU
Artı Gerçek’in aktardığına göre Kültür Bakanı Anar Kerimov, 3 Şubat’ta düzenlediği basın toplantısında, “Ermenilerin Alban dini mabedleri üzerindeki hayali izlerini” ortadan kaldırmakla sorumlu olacak bir çalışma grubu kurulduğunu söyledi.
Kerimov, “Çalışma grubu üyeleriyle birlikte bu bölgelerde incelemeler yapacağız ve denetimden sonra adımlarımızı değerlendireceğiz” dedi. Bakan, çalışma grubunda kimlerin yer alacağını belirtmedi.
‘KİLİSELER ALBANLARA AİT’ TEORİSİ
Ermeni kiliselerinin Albanlara ait olduğu teorisi ilk olarak 1950’lerde, Azerbaycan topraklarındaki kiliselerdeki Ermeni yazıtlarının Alban kiliselerine sonradan eklenmiş olduğunu iddia eden önde gelen Azerbaycanlı tarihçi Ziya Buniyatov tarafından geliştirildi.
Mart 2021’de, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, eşi ve kızıyla birlikte Hadrut’a yaptığı bir ziyarette, 12. yüzyıldan kalma bir Ermeni Surp Asdvadzadzin Kilisesi’ni ziyaret etti.
‘ERMENİ YAZITLARI SAHTE’ İDDİASI
“Ermeniler bu kiliseyi Ermenileştirmek istediler ve burada Ermenice kitabeler yazdılar ama başaramadılar. Bu bir Ermeni kilisesi olsaydı, onu böyle bir durumda bırakırlar mıydı? Bir çöplük gibi görünüyor” şeklinde konuşan Aliyev tarihi Ermeni yazıtlarını göstererek “Bütün bu yazıtlar sahte” dedi
2020 savaşını sona erdiren ateşkesin imzalanmasından bir gün sonra, Kerimov, Azerbaycan’ın Kelbejar bölgesindeki Ermenilere ait Orta Çağ Dadivank Manastırı hakkında bir tweet atmıştı.
Kerimov, manastırı Azerbaycan dili ile Khudavang olarak değiştirmiş ve “eski Kafkas Albanlarının uygarlığının en iyi tanıklarından biri” olarak nitelendirmişti.
Azerbaycan’daki Alban mirasını kapsamlı bir şekilde araştıran bir sosyal medya yorumcusu olan Javid Ağa, Eurasianet’e verdiği demeçte, “Genellikle tarihi yerleri restore ettiklerinde veya yenilediklerinde bile, ne yaptıklarının daha sonra farkına varıyoruz” dedi.
Ağa, 2005 yılında binlerce Ermeni “khachkar/ haçtaşının” imha edildiği, Azerbaycan’ın Nahçıvan bölgesindeki Culfa’yı hatırlattı.
UNESCO UYARMIŞTI
Ermenilerin kültürel alanlarına yönelik süregelen tehditler uluslararası endişeleri de beraberinde getirdi. Savaştan kısa bir süre sonra Aliyev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yeni alınan bölgelerdeki Hristiyan bölgelerini koruyacağına söz vermişti.
UNESCO, Ermenistan ve Azerbaycan’ı “herhangi bir halka ait kültür varlıklarına zarar vermenin tüm insanlığın kültürel mirasına zarar vermek anlamına geldiği” konusunda uyarmıştı.
